เล็บมือนาง (Rangoon creeper)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	พืช (Plantae)
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Myrtales
วงศ์:	Combretaceae
สกุล:	Quisqualis
สปีชีส์:	indica
ชื่อทวินาม
Quisqualisindica Linn.

ต้นเล็บมือนาง

            มีถิ่นกำเนิดในเอเชียเขตร้อนทั่วไป โดยจัดเป็นไม้เถาเลื้อยเนื้อแข็งขนาดกลาง เลื้อยพาดพันไปกับต้นไม้อื่น ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด การตอนกิ่ง หรือเอาเง้าไปปลูกก็ได้ แต่ต้องฝักให้ลึกประมาณ 4 นิ้ว เป็นพรรณไม้กลางแจ้ง ชอบแสงแดดแบบเต็มวัน ต้องการน้ำและความชื้นปานกลาง เจริญเติบโตได้ดีในดินปนทรายหรือดินร่วนปนทรายที่ระบายน้ำดี เติบโตได้เร็ว และจะเลื้อยขึ้นเป็นพุ่มตามร้านที่เตรียมไว้ให้

ชื่อวิทยาศาสตร์: QuisqualisIndica 

ชื่อวงศ์   :    COMBRETACEAE

ชื่อสามัญ:   Rangoon Creeper

ชื่ออื่นๆ : เล็บนาง, จะมั่ง, ไม้หม่อง

ลักษณะทั่วไป 

ต้น        เล็บมือนางเป็นไม้เถาเนื้อแข็ง มีขนาดกลาง มึความสูงประมาณ 5 เมตร จะแตกกิ่งก้านสาขามากจนหนาทึบ และตามลำต้นหรือบริเวณกิ่งอ่อนจะมีขนสีน้ำตาลอมเทาขึ้นปกคลุมอยู่ทั่วบริเวณแต่บริเวณ ต้นหรือกิ่งที่แก่แล้วผิวของต้นหรือกิ่งจะเกลี้ยงไม่มีขน หรือบางทีขนก็กลายไปเป็นหนามการปลูกจะต้องหาหลักยึด หรือร้านให้ลำต้น หรือเถาเล็บมือนางยึดเกาะ

ใบ        เล็บมือนางเป็นไม้ใบเดี่ยว จะออกใบตรงข้ามกันเป็นคู่ ๆ ลักษณะของใบจะเป็ฯรูปมน ขอบใบขนาน ปลายใบแหลม หรือปลายใบมนแล้วมีติ่งแหลม โคนใบจักเว้าเล็กน้อย ขอบใบเรียบ แต่บางใบก็จะเป็นคลื่นเนื้อใบจะบาง

ดอก        เล็บมือนางจะออกดอกเป็ฯช่อ อยู่บริเวณส่วนกลางยอดของลำต้นดอกจะมีลักษณะเป็นหลอดยาวประมาณ 4 นิ้ว ตรงปลายดอกจะแยกออกเป็น 5 กลีบ ดอกมีสีแดงอมขาว หรือสีชมพู หลอดของดอกจะโค้งเล็กน้อย และจะมีเกสรยาว ๆ ยื่นออกมาจากกลางดอก 5 อัน

ผล        ผลเป็นผลแห้งและแข็ง ลักษณะของผลเป็นรูปกระสวย มีสัน 5 สันตามยาว ผลมีขนาดโตประมาณ 0.5 นิ้ว และยาวประมาณ 1.5 นิ้ว ผลสุกเป็นสีน้ำตาลอมสีดำ ภายในผลมีเมล็ด 1 เมล็ด

การปลูกและการขยายพันธุ์

            

              ต้นเล็บมือนางมีวิธีการปลูก การขยายพันธุ์ โดยวิธีการปักชำกิ่ง โดยให้นำเอากิ่งที่ได้จากการปักชำ มาปลูกลงดิน คนส่วนมากจะนิยมปลูกเล็บมือนางบริเวณรั้ว หรือซุ้มประตู หรือจจะปลุกตามสวนสาธารณะ ก็จะดูสวยงามดี

การดูแลรักษา ( 1 )

                ต้นเล็บมือนางเป็นไม้กลางแจ้ง ต้องการแสงแดดจัด เพราะหากได้รับแสงไม่เพียงพอจะทำให้ต้นเล็บมือนางไม่เจริญงอกงามเท่าที่ควร และดอกก็จะไม่สวยดินปลูกควรเป็นดินร่วนซุย มีธาตุอาหารสมบูรณ์ สามารถเก็บความชื้นได้สูง ควรหาวัสดุคลุมดินช่วยด้วยและ ต้นเล็บมือนางมีความต้องการน้ำปานกลาง

การดูแลรักษา ( 2 )

แสง       ต้นเล็บมือนางเป็นไม้กลางแจ้ง ที่ต้องการแสงมากพอสมควร เพราะหากได้รับแสงไม่เพียงพอก็จะเป็นผลต่อการสังเคราะห์แสงของใบ และจะทำให้ต้นเล็บมือนางไม่เจริญงอกงามเท่าที่ควร และดอกก็จะไม่สวย

น้ำ         เล็บมือนางมีความต้องการน้ำปานกลาง แต่หากเป็นในระยะแรกปลูก ควรรดน้ำทุกวัน วันละ 2 ครั้ง โดยรดในช่วงเช้า หรือ 2 วัน ต่อ 1 ครั้ง ก็ยังได้

ดิน         เล็บมือนางเป็นไม้ที่ขึ้นง่าย ควรปลูกด้วยดินร่วนปนทรายที่มีการระบายน้ำได้ดี

ปุ๋ย         นอกจากใช้ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก ในการผสมดินปลูกแล้ว หากต้องการให้ต้นและใบเจริญงอกงามอย่งกว่านี้ ก็ควรรดด้วยยูเรีย สัปดาห์ละ 1 ครั้ง แต่ในช่วงที่เล็บมือนางให้ดอกไม่ควรรดรูเรีย ควรที่จะงดการรดยูเรียไปเลย แล้วหันมาให้ปุ๋ยบำรุงดอกแทน

โรคและแมลง

              ต้นเล็บมือนางส่วนมาก จะไม่มีโรคและแมลงรบกวนมากนัก จึงไม่จำเป็นที่จะต้องใช้สารเคมีในการ

รักษา และป้องกันกำจัด เพียงแต่ให้ทำลายใบหรือส่วนอื่น ๆ ของต้น ที่มีการร่วงหล่นลงมาอาจทำลายโดยการขุดหลุมฝัง

สรรพคุณทางสมุนไพร

ใบ         ตำพอกแก้บาดแผล  แก้อักเสบ หรือ ทาแก้แผลฝี     และถ้านำไปผสมกับสมุนไพร ชนิดอื่น ๆ   จะเป็นยาแก้ตัวร้อน   แก้ปวดหัว ถอนพิษ  แก้สารพัด  แก้กาฬ  แก้พิษสำแดง ของแสลง

เมล็ด    เป็นยาถ่ายพยาธิลำไส้  ถ้าเป็นผู้ ใหญ่ให้ใช้   5 – 7   เม็ด   ทุบให้แตกแล้วต้ม เอาน้ำดื่มทั้งต้น    

 แก้ตานขโมยพุงโร  ขับพยาธิและ ตานทราง

ผล           แก้อุจจาระเป็นฟอง  เหม็นคาวใน เด็ก  และขับพยาธิไส้เดือน  กินแล้วทำให้สะอึก

ราก      แก้อุจจาระเป็นฟอง  เป็นยาระบาย ขับพยาธิไส้เดือน   แต่ถ้าผสมกับสมุนไพรอื่น จะใช้แก้  ตานขโมย  แก้เด็กเป็นซาง แก้ซางแห้ง  แก้อุจจาระพิการ ริดสีดวง แก้ธาตุวิปริต แก้ตับทรุด  เจริญอาหาร

อ้างอิง :: http://www.maipradabonline.com/maileay/labmonang.htm